Tên khoa học: Radix Ophiopogonis japonici.
Tên gọi khác: Lan tiên, Cỏ lan, Mạch đông, Tóc tiên...
Xuất xứ: Tứ Xuyên
Bộ phận dùng: Rễ củ phơi hay sấy khô của cây Mạch Môn.
TPHH: Saponin steroid (ophiopogonin, ruscogennin), chất nhầy, đường, homoisoflavonoid.
Tính vị, quy kinh: Vị ngọt, hơi đắng, tính hơi lạnh, quy kinh Tâm, Phế, Vị.
Công năng: Thanh Tâm nhuận Phế, dưỡng Vị sinh tân.
Chủ trị:
- Thanh Tâm nhuận Phế: Trị Phế nhiệt do âm hư, ho khan, ho lao, Tâm phiền mất ngủ, ho do nhiệt táo làm tổn thương Phế âm, ho khạc ra máu, ho lao.
- Dưỡng Vị sinh tân: Dùng khi Vị nhiệt, Tâm phiền khát nước, tân dịch thương tổn, táo bón do âm hỏa, sốt cao mất tân dịch.
YHHĐ: Giảm ho, kháng khuẩn, kháng viêm, chống oxy hóa, chống ung thư, điều hòa miễn dịch, bảo vệ tim mạch và hạ đường huyết.
Liều dùng: Ngày dùng từ 6-12g, sắc uống.
Kiêng kỵ: Tỳ Vị hư hàn, ăn uống chậm tiêu, tiêu chảy không nên dùng.